Cechy felietonu na podstawie tekstu mistrza gatunku – Umberto Eco.

Felieton jest gatunkiem uznawanym za trudny; sporadycznie pojawia się w podręcznikach dla uczniów starszych klas szkół podstawowych (do niedawna – dla gimnazjalistów[1]). Zaproponowana poniżej lekcja pokazuje, jak można maksymalnie zaangażować uczniów w proces dydaktyczny, począwszy od formułowania kryteriów sukcesu przez młodzież (listy umiejętności, które uczniowie muszą zdobyć, by cel lekcji można było uznać zazrealizowany), przez samodzielne badanie tekstu, który reprezentuje gatunek rzadko przez uczniów spotykany (przy tym ważna jest tutaj nie tyle praca samodzielna, co komunikacja i uczenie się od uczniów nawzajem), aż po nadanie przez dzieci kształtu etapowi podsumowania lekcji.

Przygotowanie do lekcji:

uczniowie mają w kopercie umieszczonej z tyłu zeszytu „światła drogowe” – 3 prostokąty formatu A6 (zielony, żółty i czerwony), za pomocą których w odpowiednim momencie lekcji sygnalizują stopień znajomości tematu.

Scenariusz lekcji

Wymagania podstawy programowej (cytat):

KLASY VII i VIII.

I Kształcenie literackie i kulturowe (…).

2. Odbiór tekstów kultury.

Uczeń:

5) rozpoznaje gatunki dziennikarskie: reportaż, wywiad, artykuł, felieton i określa ich podstawowe cechy.

Kryteria sukcesu (Uwaga! Uczniowie sami tworzą kryteria sukcesu do tego tematu):

• wiem, co to jest felieton,
• wymieniam cechy felietonu,
• umiem wskazać cechy felietonu na przykładzie konkretnego tekstu.

Wykorzystane narzędzia TIK:

• generator krzyżówek (np. http://www.swiatnauczyciela.pl/narzedzia/generator-krzyzowek/).

Przebieg lekcji

1. Czynności organizacyjne. Powitanie, sprawdzenie obecności.

2. Rozmowa o gatunkach publicystycznych. Rozmawiamy z uczniami o tym, czym są gazety i czasopisma, z jaką częstotliwością się ukazują, jakie teksty możemy w nich znaleźć (wywiady, sprawozdania, reportaże). Prosimy o wyciągnięcie świateł drogowych (w przypadku gdy ktoś zapomniał kartek czy zeszytu, pozwalamy na przygotowanie innej rzeczy – piórnika, długopisu – w kolorze danego światła) i określenie za ich pomocą swojej wiedzy na temat felietonu. Można spodziewać się, że większość osób wybierze kolor czerwony.

3. Przedstawienie celu i formułowanie kryteriów sukcesu. Informujemy uczniów, że tego dnia będziemy zajmować się felietonem. Pytamy zatem, co uczniowie muszą wiedzieć, aby zrealizowany był cel lekcji, czyli „zdobycie wiedzy na temat felietonu”. Czekamy, aż pojawią się 3 propozycje kryteriów ze strony uczniów – nie wystarczy wiedzieć, czym jest felieton i nauczyć się na pamięć jego cech; trzeba umieć wskazać te cechy na konkretnym przykładzie. Uczniowie zapisują cele i kryteria sukcesu w zeszytach.

4. Wykład. Wygłaszamy wykład na temat felietonu:

Jest to gatunek publicystyczny niewielkich rozmiarów, któremu często poświęca się stałą kolumnę w prasie; dotyczy aktualnych wydarzeń i problemów. Przedstawiony jest w nim punk widzenia osoby piszącej (subiektywizm). Może być poświęcony dowolnemu tematowi. Komentarze bywają satyryczne i złośliwe; styl ma być swobodny (łatwość przechodzenia od jednego tematu do innego, dygresje); pojawiają się w nim elementy stylu literackiego (np. porównania, epitety, metafory).

5. Czytanie tekstu (po cichu). Uczniowie czytają tekst z podręcznika, a dopiero potem otrzymują kartki z tabelą do wypełnienia (Z...

Marzena Tyl

Doktor z zakresu literatury staropolskiej, nauczycielka i bibliotekarz.