Audiobooki wkroczyły w rzeczywistość odbiorczą uczniów cyfrowych.
Audiobooki: polonistyczna terra incognita
Audiobooki wkroczyły w rzeczywistość odbiorczą uczniów cyfrowych. Obecnie w szkole pojawiają się roczniki dzieci, które od czasów wczesnego dzieciństwa (część od niemowlęctwa) miały kontakt z tekstami audialnymi, nierzadko w znakomitym wykonaniu wybitnych lektorów[1]. „Książki mówione”, nazywane też przez uczniów „książkami do słuchania”, często zastępowały bardzo popularną niegdyś czynność głośnego czytania ulubionych baśni, bajek i opowieści dzieciństwa przez rodziców. Z tego powodu dzisiaj w środowisku edukacyjnym jest miejsce na audiobooki, bez których spora grupa cyfrowych dzieci i nastolatków nie wyobraża sobie czytania, zwłaszcza „czytania po nowemu” – z udziałem nowych technologii. Tradycyjną triadę: uczeń, nauczyciel i tekst literacki warto rozszerzyć o najnowsze, multimedialne nośniki tekstu: audiobooki i e-booki. Należy przy tym podkreślić równorzędny status każdej z wersji (analogowej oraz cyfrowej): każda z nich kształtuje nowe pomysły na twórcze spotkanie z literaturą.
Mądre i uważne „czytanie” tekstów audialnych jest umiejętnością, którą trzeba systematycznie kształcić na lekcjach języka polskiego. To sztuka nie zawsze opanowana przez nauczycieli, ponieważ w trakcie studiów na specjalności nauczycielskiej zagadnieniom odbioru „książek mówionych” poświęca się niewiele uwagi. Zagadnienie bywa rzadko podejmowane w opracowaniach tajników warsztatu szkolnego polonisty. Edukacja polonistyczna przez długi okres nie dostrzegała potencjału tekstów do wysłuchania (może z wyjątkiem poezji śpiewanej, obecnej zwłaszcza w szkole ponadpodstawowej). Wprawdzie „słuchanie ze zrozumieniem” jest jedną z kluczowych kompetencji współczesnych uczniów (świadczą o tym zapisy podstawy programowej języka polskiego na wszystkich poziomach), ale intensywna praca z tekstami audialnymi pozostawała poza sferą zainteresowania wielu szkolnych polonistów. To, co od wielu lat było odbiorczą „supernową” dla uczniów (zwłaszcza w dziedzinie odbioru artystycznego audiobooków), niekoniecznie wzbudzało entuzjazm i ciekawość poznawczą nauczycieli.
Po audiobooki w szkole sięga się najczęściej wtedy, gdy klasa nie uważa, nauczycielowi brakuje pomysłu na kolejną atrakcyjną lekcję albo klasa w ogóle nie przejawia zainteresowania lekturą szkolną. Nauczyciele korzystają z tekstów audialnych sporadycznie, zazwyczaj podczas trudności w realizacji treści nauczania (szczególnie, gdy uczniowska apatia i stagnacja osiągnęły punkt krytyczny) lub w celu zażegnania trudnych sytuacji na lekcji (np. brak przygotowania do lekcji).
Audiobooki dla polonisty (wybór subiektywny)
Szkolny polonista ma sporo możliwości dokonania wyboru najlepszych audiobooków, za pomocą których będzie doskonalił uczniowską kompetencję „słuchania ze zrozumieniem”. Niepodważalnym wzorcem dla znawców zagadnienia „książek mówionych” są audiobooki z serii Cała Polska czyta dzieciom, które wyznaczyły zupełnie nową jakość w promowaniu książki jako atrybutu najmłodszych odbiorców i idei rodzinnego czytania[2]. Seria tych 23 audiobooków w znaczący sposób przyczyniła się do zainteresowania nośnikami audio i chociaż dziś nie jest już dostępna w sprzedaży, stanowi cenną pozycję w zbiorach „książek do słuchania” w bibliotekach, repozytoriach cyfrowych i domowych księgozbiorach.
Obecnie na stronie internetowej nauczyciele i uczniowie znajdą w opcji audio fragmenty następujących Książek ze Złotej Listy:
Warto, aby działania podejmowane przez szkolnych polonistów stanowiły kontynuację akcji Mądra szkoła czyta dzieciom.
Na rynku księgarskim z każdym rokiem pojawia się coraz więcej ciekawych pozycji z literatury dla dzieci i młodzieży w wersji audio – budzą one ogromne zainteresowanie uczniów cyfrowych. Wynika to z faktu, że „książki mówione” są doskonale przygotowanymi publikacjami, w realizacji których uczestniczyli znakomici aktorzy. Uczniowie powracają do nośników cyfrowych wiele razy z powodu sugestywnych kreacji głosowych lektorów, w konwencji słownego show „jednej osoby mówiącej”.
Wśród wielu tytułów na rynku audiobooków warto wyróżnić takie niepowtarzalne pozycje:
Aby przeczytać dalszą część artykułu, Zaloguj się