Ostatnio modne słowo – coaching. Czy znajdzie ono swoje miejsce w edukacji, a szczególnie na lekcjach polskiego? Powinno! Coaching sam w sobie to interaktywny proces pomagający ludziom w rozwoju i polepszeniu efektów działania. Definicja International CoachFederation mówi, że klienci pracują w określonym obszarze, ustalają cele i usprawniają działania poprzez trafne decyzje. Podstawowe narzędzie pracy coacha, również coacha-nauczyciela, to pytania, na które klient-uczeń udzieli odpowiedzi samodzielnie, nie za pomocą sugerowania, doradzania lub narzucania.

Formułowanie celów i wytyczanie ścieżek rozwoju

Jedenaście kompetencji coachingowych świetnie sprawdzi się także w edukacji.

Oto one:

1. Zgodność z wytycznymi Kodeksu etycznego i standardami zawodu coachingu

2. Uzgodnienie kontraktu coachingu

3. Budowanie zaufania i poczucia bezpieczeństwa klienta

4. Obecność coachingowa

5. Aktywne słuchanie

6. Pytania sięgające sedna

7. Bezpośrednia komunikacja

8. Budowanie świadomości

9. Projektowanie działań

10. Planowanie i wytyczanie celów

11. Zarządzanie postępami i zaangażowaniem

Jak widać, jedenaście kompetencji coachingowych ma za zadanie wspierać, wspomagać ucznia w zdobyciu tego, czego pragnie, ale bez mówienia, co mają robić i w jaki sposób. Lekcje zaplanowane w odniesieniu do coachingu gwarantują lepsze efekty i zamierzony sukces edukacyjny!

 

Praca z motywacją, zaangażowaniem i wartościami jako droga do sukcesu edukacyjnego

 

Motywacja, zaangażowanie i wartości – pojęcia nam znane. Nie ma sensu definiować ich kolejny raz. Dla nas, nauczycieli-praktyków najważniejsze jest działanie. Jak możemy zmotywować i zaangażować naszych uczniów? – to jest mój cel w tym materiale. Według M. Harmin do najskuteczniejszych metod mobilizowania należą:

  1. Układ lekcji mobilizujący do pracy
  2. Szybkie tempo
  3. Nauczanie warstwami a nie porcjami
  4. Różnorodność kontrolowana

Pierwsze dwie metody polegają na zaplanowaniu lekcji w taki sposób, aby uczniowie musieli się do niej od razu dostosować, aby wiedzieli, co mają do zrobienia i ile czasu mają do dyspozycji. Kluczem do sukcesu jest szybkie tempo pracy, aby nie było czasu na rozprężenie i dekoncentrację.Podczas tej metody nauczyciel powinien mieć zagospodarowany czas na ewentualne wyjaśnienia wątpliwości, które pojawią się na lekcji. Idealnie, kiedy w scenariuszu przebiegu lekcji nauczyciel przeczuwa i uwzględnia te potrzeby uczniów. Aby ułatwić proces wyjaśniania, warto mieć przygotowany zestaw technik, które sprawdzą się na lekcji. Uczniowie mogą pracować i tłumaczyć sobie niejasności w parach, trzeba powtarzać wielokrotnie materiał, można tworzyć schematy, mapy myśli, wykorzystywać grafikę, obrazy, wideo oraz parafrazować, czyli tłumaczyć innymi słowami, można takżepowtarzaćpisemnie materiałpodczas przepisywania, tworzenia planów, streszczeń, ściągawek. Polecam także tworzyć własne gry i zabawy, na przykład krzyżówki, teleturnieje.

Trzecia metoda to nauczanie warstwami, a nie porcjami, dzięki której możemy sunąć po spirali, powracając do wcześniejszych treści przy okazji kolejnych. Nauczyciel odwołuje się do materiału już poznanego i wiąże nową informację z posiadaną już wiedzą. Techniki, które urozmaicą lekcję, to burze skojarzeń na czas, bilet wstępu na lekcję.

Czwarta metoda to różnorodność kontrolowana. Pamiętać należy o poczuciu bezpieczeństwa, które się zrodziło poprzez pracę rutynową. Aby uczniowie czuli się komfortowo, należy stopniowo wprowadzać nowe elementy imetody.

A jak jest z zaangażowaniem? Do tego potrzebne są emocje, udział osobisty i proces poznawczy. Do najpopularniejszych metod angażujących uczniów należą: runda bez przymusu, zdanie podsumowujące, niedopowiedzenia, praca w parach, głosowanie, zapytaj kolegę, powtarzanie chórem, wysłuchaj i zapisz, głośne myślenie, krok po kroku pod okiem nauczyciela, ożywiona dyskusja.

 

Ewaluacja procesu uczenia się: autorefleksja, informacja zwrotna, ocena koleżeńska

 

Popularny feedback to nic innego jak informacja zwrotna, w której zawarte są spostrzeżenia dotyczące zachowania i wypowiedzi innego uczestnika. Celem informacji zwrotnej jest poprawa, a nie ocena. Powinna być:

  • normalnym elementem komunikacji,
  • wcześniej zapowiedziana,
  • dotycząca maksymalnie 2–3 elementów,
  • udzielana w trakcie lub zaraz po wydarzeniu,
  • nie mieć charakteru oceniającego,
  • odnosić się do zaobserwowanych zdarzeń i konkretnych zachowań.

Przyszła pora na dwie metody udzielania informacji zwrotnej. Pierwsza to metoda kanapki. Dzięki niej budujemy swoją wypowiedź z trzech części: pozytywnego komentarza, negatywnego i pozytywnego. Druga to metoda toZacznij, Przestań i Kontynuuj. Dzięki której zainteresowany wie, co powinien zacząć robić, co przestać robić i co kontynuować.

Z tematem informacji zwrotnej łączy się autorefleksja i ocena koleżeńska. Ich celem jest doskonalenie informacji zwrotnej. Dzięki dokładnemu zrozumieniu filozofii oceny koleżeńskiej i samooceny ewaluacja procesu uczenia się będzie miała swoją niepodważalną wartość, dzięki której uczniowie nauczą się obiektywnie oceniać innych, będą świadomi własnej wartości. Dzięki temu uczeń uzmysłowi sobie, jak wiele już potrafi. Uczniowie mogą oceniać swojąpracę lub innych pod kątem stopnia zrealizowania polecenia/zadania w duchu kryteriów przyjętych w NaCoBeZU. Ocena koleżeńska i samooce...

Aby przeczytać dalszą część artykułu,