Uczniowie lubią przygotowywać i przeprowadzać wywiady – czy to na lekcji, czy w ramach pracy w gazetce szkolnej, czy wreszcie w trakcie pozyskiwania informacji w związku z realizacją projektów edukacyjnych. Zazwyczaj jednak opracowanym tekstom brakuje spójności. Dlaczego? Otóż pytania do rozmówcy przygotowane są dużo wcześniej, a sam przebieg rozmowy nie wpływa w żaden sposób na modyfikację tych pytań. Czasami – by uniknąć sytuacji trudnej, stresującej, niekomfortowej, poczucia, że okrada się z czasu kogoś, kto być może się spieszy – zestaw pytań po prostu jest wręczany „rozmówcy”, który w wolnej chwili umieszcza odpowiedzi w dwucentymetrowych lukach między wykaligrafowanymi kwestiami „dziennikarza”. Musimy uświadomić uczniom, że wywiad można przeprowadzić w formie pisemnej, „zdalnie”, ale pod warunkiem, że mimo to będzie miał on charakter dialogu.

Na spotkaniach z artystami i specjalistami z różnych dziedzin też widać brak swego rodzaju „polotu”. W zadawanych przez uczniów pytaniach brakuje często choćby zdania, które nawiązywałoby do poprzedniej wypowiedzi rozmówcy – uczeń rozwija zwinięty w rolkę karteluszek z pytaniem i czyta notatkę bardzo skrupulatnie, choć przecież pamięta, czego chciał się dowiedzieć.

Na dwóch zaproponowanych poniżej lekcjach języka polskiego, które powinny odbyć się w pracowni komputerowej, uczniowie przyjrzą się bliżej cechom dobrego wywiadu i spróbują przygotować i przeprowadzić wywiad z kolegą lub koleżanką z klasy.

Scenariusz lekcji

Miejsce:

pracownia komputerowa.

Wymagania podstawy programowej (cytat):

„KLASY VII i VIII.

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

2. Odbiór tekstów kultury.

Uczeń:

5) rozpoznaje gatunki dziennikarskie: reportaż, wywiad, artykuł, felieton i określa ich podstawowe cechy.

Kryteria sukcesu (Załącznik 1)

Dotychczasowa wiedza i umiejętności uczniów – sposób ich nadbudowywania: uczniowie nieraz spotkali się z wywiadem telewizyjnym, radiowym, prasowym; z pewnością niejednokrotnie byli proszeni na lekcji o zredagowanie wywiadu z bohaterem literackim czy osobą z rodziny. Zajęcia tu zaproponowane mają charakter warsztatowy – służą doskonaleniu umiejętności rozmowy z drugą osobą i opracowania redakcyjnego gotowego tekstu.

Wykorzystane narzędzia TIK:

• serwis Ninateka (http://ninateka.pl) – pozyskiwanie materiałów źródłowych do przeprowadzenia wywiadu,
• Wikipedia (https://pl.wikipedia.org) – pozyskiwanie informacji w celu wykonania ćwiczenia,
• serwis Pixabay(https://pixabay.com/) – pozyskiwanie legalnych obrazów do zilustrowania wywiadu,
• serwis Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl) – pozyskiwanie materiałów do pracy z tekstem,
• projektor/tablica interaktywna,
• komputery (czytanie tekstów źródłowych, adiustacja i korekta tekstów),
• dyktafon, np. w telefonie (opcjonalnie, w miarę możliwości) – nagrywanie rozmowy.

Przebieg lekcji

1. Ćwiczenia wprowadzające.

• Uczniowie wymyślają 3 pytania (zapisują je na kartce z brudnopisu) do piosenkarza; czytają na głos propozycje (celem ćwiczenia jest przekonanie się, że wszystkie zaproponowane pytania są podobne i że można by było je zadać każdemu artyście).
• Uczniowie czytają w Wikipedii informacje na temat Katarzyny Nosowskiej i Hey oraz oglądają wybrany teledysk artystów (np. „Misie”)[1], a następnie weryfikują zaproponowane w poprzednim ćwiczeniu pytania – decydują, które z nich mają sens, które powinno się zmodyfikować i jakie pytania dodatkowo warto wprowadzić do wywiadu. Opowiadają, jak zmieniły się ich pytania pod wpływem zapoznania się z tematem i z osobą potencjalnego rozmówcy.

2. Rozmowa (pogadanka) o cech...

Marzena Tyl

Doktor z zakresu literatury staropolskiej, nauczycielka i bibliotekarz.