Retoryka na językach – procedury przeprowadzania dyskusji panelowej i debaty oksfordzkiej

Dyskusja panelowa składa się z dwóch części:

• w pierwszej dyskutuje pewna określona grupa osób - "panel". Paneliści mogą być ekspertami z danej dziedziny zaproszonymi na dyskusję, lub uczestnikami, którzy przed dyskusją specjalnie się przygotują. Dyskusja może być poprowadzona w ten sposób, że każdy panelista ma do dyspozycji kilka kilkanaście minut na zaprezentowanie swojego zdania lub też dyskutują oni w sposób bardziej swobodny, odnosząc się do swoich wypowiedzi.

• Istotne jest, żeby paneliści prezentowali opinie możliwie kontrowersyjne, a na pewno różnorodne. W tej części rolą moderatora jest pilnowanie czasu wypowiedzi i udzielanie głosu kolejnym panelistom. W przypadku swobodnej wymiany zdań między panelistami moderator powinien również pilnować trzymania się tematu przez uczestników i tego, czy każdy ma szanse zabrać głos.

• druga część dyskusji panelowej jest otwarta dla uczestników z sali. Mogą oni swobodnie zabierać głos zadawać panelistom pytania, komentować ich wystąpienia lub/i wygłaszać własne opinie na dany temat. Moderator udziela głosu publiczności, daje także panelistom możliwość udzielenia odpowiedzi na pytania.

Na zakończenie krótko podsumowuje, co zostało powiedziane, może też dodać swój komentarz.

Dobrze przeprowadzona dyskusja panelowa nigdy nie kończy się jednoznacznym osądem, ostatecznym wnioskiem lecz pozostawia każdemu z uczestników poczucie wagi jego własnej opinii.

 

Do czego służy dyskusja panelowa?

Dzięki udziałowi ekspertów, osób przygotowanych do dyskusji, panel dyskusyjny ma zazwyczaj większą wartość merytoryczną - dyskusja jest oparta o fakty, liczby, osobiste doświadczenia uczestników. Dzięki temu, że paneliści wcześniej przygotują się do udziału, zapewne będą w większym stopniu trzymali się tematu.

W panelu może wziąć udział wiele osób - tyle, ile zmieści się na sali. Co prawda uczestnictwo publiczności jest ograniczone, jednak dzięki wprowadzeniu do tematu przez ekspertów, rośnie też ich wiedza o temacie. Warto na dyskusję panelową zaprosić ciekawych gości, którzy reprezentują przeciwne poglądy i umieją dobrze się wypowiadać - to klucz do sukcesu dyskusji panelowej.

Materiały o debatach udostępnione dzięki uprzejmości Stowarzyszenia Spotkania dla Edukacji i Kultury. Powstały w ramach programu „Free2choose - debaty dylematy”.  

Przytaczam materiały, które są dostępne na stronie Centrum Edukacji Obywatelskiej: 

Dyskusja panelowa | Centrum Edukacji Obywatelskiej

www.ceo.org.pl › Strona główna › Sejm Dzieci i Młodzieży – zakończony

 

Debata oksfordzka

Szczegóły procedury debat bywają dostosowywane do lokalnych zwyczajów. Są też jednak zasady żelazne, których zmieniać się nie powinno. W przeciwnym wypadku traci się moralne prawo powoływania na oksfordzki styl debat.

Organizacja sali, strony debaty

Podział na dwie strony: za i przeciw dyskutowanej tezie, jest podstawą debaty. Jest on ilustrowany przestrzenną organizacją sali, w której ławy “propozycji” (strony proponującej tezę) i “opozycji” (strony przeciwnej) są zawsze ustawione naprzeciw siebie, na wzór parlamentu brytyjskiego. Inaczej niż w kontynentalnych izbach parlamentarnych, nie stosuje się tam półkolistego usytuowania ław poselskich.

Główni mówcy obu stron zasiadają w pierwszych rzędach, twarzą w twarz (po obu stronach w dyskusji musi brać równa liczba mówców, raczej nie więcej niż 67). Za nimi zajmują miejsca ci członkowie publiczności, którzy sympatyzują z jedną lub drugą stroną w dyskusji. Na ławach środkowych, ustawionych prostopadle do obu stron debatujących, siedzą ci, którzy jeszcze nie zdecydowali, którą stronę chcą poprzeć. W przeciwległym końcu sali, na podwyższeniu, zasiada Marszałek, przewodniczący debacie. Tradycja nakazuje, aby strona wypowiadająca się za tezą znajdowała się po prawej ręce Marszałka, strona przeciwna – po lewicy. Obok Marszałka, nieco bliżej debatujących, zasiada Sekretarz debaty.

Uczestnicy debaty (tzn. zarówno mówcy, jak i publiczność) mogą zmieniać miejsca i opuszczać salę tylko w przerwach między wystąpieniami. Poszanowanie tego dobrego zwyczaju jest jedynym sposobem zabezpieczenia przed rozgardiaszem i chaosem.

Przebieg debaty

Debata ogniskuje się wokół jednozdaniowego hasła-tezy, np. „Ta izba uważa, że samorząd uczniowski powinien mieć własny budżet”. Jedna strona ma nas przekonać do słuszności tak sformułowanej tezy, druga strona ma ją podważyć i obalić. W tym celu mówcy obu stron zabierają głos na przemian. Zależnie od ustaleń przed rozpoczęciem debaty każdy z nich ma na to pięć do dziesięciu minut. Jako pierwszy występuje mówca broniący tez...