Co roku organizowana jest akcja pn. Dzień Pustej Klasy. Włączają się w nią instytucje z wielu krajów świata. Również w setkach polskich szkół nauczyciele decydują się na przeniesienie zajęć z sali lekcyjnej na dwór[1]. Wystarczą chęci, by zrealizować dany temat pod chmurką, nawet w przypadku przedmiotów humanistycznych. Na lekcji opisanej poniżej uczniowie przypomną sobie, czym jest rym, nauczą się, jakie są rodzaje rymów, a potem – zainspirowani pięknem otaczającej ich natury – pobawią się w twórców poezji miłosnej.

Do scenariusza dołączony jest test sprawdzający zdobytą podczas lekcji wiedzę.

Wymagania podstawy programowej (cytat):

KLASY IV–VI.

(…) I Kształcenie literackie i kulturowe (…) 1. Czytanie utworów literackich.

Uczeń: (…)

6) rozpoznaje elementy rytmizujące wypowiedź, w tym wers, rym, strofę, refren, liczbę sylab w wersie.

Kryteria sukcesu:

• wiem, czym jest rym,
• rozpoznaję rymy żeńskie,
• rozpoznaję rymy męskie,
• rozpoznaję rymy parzyste,
• rozpoznaję rymy przeplatane,
• rozpoznaję rymy okalające,
• umiem stworzyć rym do danego wyrazu.

Dotychczasowa wiedza i umiejętności uczniów – sposób ich nadbudowywania: uczniowie wiedzą, czym jest rym. Niniejsza lekcja służy wprowadzeniu wiedzy na temat rodzajów rymów i układów rymowych oraz utrwalaniu pojęć.

Wykorzystane narzędzia TIK:

• http://rymer.org/rymer3.5/rymer.php (wyszukiwarka rymów jako uatrakcyjnienie lekcji i pomoc w redagowaniu wyznania miłosnego),
• http://www.tagxedo.com/app.html (tworzenie chmury wyrazów służącej jako pomoc dydaktyczna),
• http://wolnelektury.pl/ (teksty źródłowe wykorzystane na lekcji i w teście).

 

Przebieg lekcji

 

1. Czynności organizacyjne. Nauczyciel zabiera uczniów na dziedziniec szkoły lub na boisko do piłki koszykowej lub siatkowej, sprawdza obecność oraz podaje uczniom temat zajęć, cele i kryteria sukcesu.

 

2. Zbieranie informacji. Uczniowie zastanawiają się nad tym, czym jest rym i jakie znają rodzaje rymów; przechadzają się po boisku i konsultują się z kolegami i koleżankami z klasy.

 

3. Rozmowa o rymach. Uczniowie mówią, czym jest rym i jakie znają rodzaje rymów (jeśli jakikolwiek podział został już wprowadzony w klasach wcześniejszych).

 

4. Sporządzanie notatek i wstępna weryfikacja kryteriów sukcesu. Na podstawie podanych informacji uczniowie – przy pomocy nauczyciela – sporządzają notatki dotyczące rymów i zaznaczają przy kryteriach sukcesów te elementy wiedzy, które już opanowali.

 

5. Wykład, sporządzanie notatek. Nauczyciel wyjaśnia te pojęcia, które jeszcze nigdy się nie pojawiły na języku polskim lub te, których uczniowie nie pamiętają.

 

6. Tworzenie rymów. Uczniowie podchodzą do papierowego serca zawierającego chmurę wyrazów należących do pola semantycznego „miłość” i przekłuwają je szpilką od białej strony (Załącznik 1) ; następnie muszą utworzyć rym do wyrazu, który wylosowali. Zapisują wyraz i rym do niego na boisku, dziedzińcu.

 

7. Sprawdzenie zadania. Nauczyciel odczytuje zapisane na ziemi pary rymowe, pyta uczniów, czy utworzone rymy są męskie, czy żeńskie.

 

8. Ćwiczenia związane z układem rymów. Uczniowie dzielą się na 3 grupy. Każda z nich otrzymuje 4 kartki z wyrazami (wydruk jednego wyrazu powinien wypełniać kartkę formatu A5), układa z nichrymy parzyste, rymy okalające, rymy przeplatane:

ślimaczekcudaczekmalinkapsinka

 

9. Sprawdzenie wykonania zadania. Nauczyciel podchodzi do każdej grupy i sprawdza, jak zostało wykonane zadanie.

 

10. Weryfikacja kryteriów sukcesu. Uczniowie przypatrują się kryteriom sukcesu i określają, co już umieją, a z czym jeszcze mają problem; konsultują się z nauczycielem w razie pojawienia się jakichkolwiek wątpliwości.

 

11. Zabawa w poetów. Uczniowie otrzymują jeden wers z wiersza Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Mają za zadanie dopisać drugi wers, tak aby pojawił się rym.