Lekcja o rymach dla klasy V szkoły podstawowej.
Co roku organizowana jest akcja pn. Dzień Pustej Klasy. Włączają się w nią instytucje z wielu krajów świata. Również w setkach polskich szkół nauczyciele decydują się na przeniesienie zajęć z sali lekcyjnej na dwór[1]. Wystarczą chęci, by zrealizować dany temat pod chmurką, nawet w przypadku przedmiotów humanistycznych. Na lekcji opisanej poniżej uczniowie przypomną sobie, czym jest rym, nauczą się, jakie są rodzaje rymów, a potem – zainspirowani pięknem otaczającej ich natury – pobawią się w twórców poezji miłosnej.
Do scenariusza dołączony jest test sprawdzający zdobytą podczas lekcji wiedzę.
Wymagania podstawy programowej (cytat):
KLASY IV–VI.
(…) I Kształcenie literackie i kulturowe (…) 1. Czytanie utworów literackich.
Uczeń: (…)
6) rozpoznaje elementy rytmizujące wypowiedź, w tym wers, rym, strofę, refren, liczbę sylab w wersie.
Kryteria sukcesu:
- wiem, czym jest rym,
- rozpoznaję rymy żeńskie,
- rozpoznaję rymy męskie,
- rozpoznaję rymy parzyste,
- rozpoznaję rymy przeplatane,
- rozpoznaję rymy okalające,
- umiem stworzyć rym do danego wyrazu.
Dotychczasowa wiedza i umiejętności uczniów – sposób ich nadbudowywania: uczniowie wiedzą, czym jest rym. Niniejsza lekcja służy wprowadzeniu wiedzy na temat rodzajów rymów i układów rymowych oraz utrwalaniu pojęć.
Wykorzystane narzędzia TIK:
Przebieg lekcji
- Czynności organizacyjne. Nauczyciel zabiera uczniów na dziedziniec szkoły lub na boisko do piłki koszykowej lub siatkowej, sprawdza obecność oraz podaje uczniom temat zajęć, cele i kryteria sukcesu.
- Zbieranie informacji. Uczniowie zastanawiają się nad tym, czym jest rym i jakie znają rodzaje rymów; przechadzają się po boisku i konsultują się z kolegami i koleżankami z klasy.
- Rozmowa o rymach. Uczniowie mówią, czym jest rym i jakie znają rodzaje rymów (jeśli jakikolwiek podział został już wprowadzony w klasach wcześniejszych).
- Sporządzanie notatek i wstępna weryfikacja kryteriów sukcesu. Na podstawie podanych informacji uczniowie – przy pomocy nauczyciela – sporządzają notatki dotyczące rymów i zaznaczają przy kryteriach sukcesów te elementy wiedzy, które już opanowali.
- Wykład, sporządzanie notatek. Nauczyciel wyjaśnia te pojęcia, które jeszcze nigdy się nie pojawiły na języku polskim lub te, których uczniowie nie pamiętają.
- Tworzenie rymów. Uczniowie podchodzą do papierowego serca zawierającego chmurę wyrazów należących do pola semantycznego „miłość” i przekłuwają je szpilką od białej strony (Załącznik 1) ; następnie muszą utworzyć rym do wyrazu, który wylosowali. Zapisują wyraz i rym do niego na boisku, dziedzińcu.
- Sprawdzenie zadania. Nauczyciel odczytuje zapisane na ziemi pary rymowe, pyta uczniów, czy utworzone rymy są męskie, czy żeńskie.
- Ćwiczenia związane z układem rymów. Uczniowie dzielą się na 3 grupy. Każda z nich otrzymuje 4 kartki z wyrazami (wydruk jednego wyrazu powinien wypełniać kartkę formatu A5), układa z nichrymy parzyste, rymy okalające, rymy przeplatane:
ślimaczekcudaczekmalinkapsinka
- Sprawdzenie wykonania zadania. Nauczyciel podchodzi do każdej grupy i sprawdza, jak zostało wykonane zadanie.
- Weryfikacja kryteriów sukcesu. Uczniowie przypatrują się kryteriom sukcesu i określają, co już umieją, a z czym jeszcze mają problem; konsultują się z nauczycielem w razie pojawienia się jakichkolwiek wątpliwości.
- Zabawa w poetów. Uczniowie otrzymują jeden wers z wiersza Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Mają za zadanie dopisać drugi wers, tak aby pojawił się rym.
Na morzu wznoszą się fale jak tysiąc ust do księżyca…
…..........................................................................
Aby przeczytać dalszą część artykułu,
Zaloguj się
Marzena Tyl
Doktor z zakresu literatury staropolskiej, nauczycielka i bibliotekarz.